Çek başvurusu nasıl yapılır? sorusu, ilk defa çek alacaklar tarafından oldukça merak edilmekte. Yeni iş kuranlar ya da işi olduğu halde bu zamana kadar çek kullanmayanlar, bankalardan nasıl çek alabilecekleri hususunda yeterli bilgiye ne yazık ki sahip değil. Sizlere bu içeriğimizde çek ile alakalı çek başvurusu nasıl yapılır, çek başvurusu için gerekli evraklar nelerdir, bankadan nasıl çek alınır? gibi soruların yanıtı sunuyor olacağız.
Çek başvurusu yapmak için bazı istisnalar hariç olmak üzere vergi levhanızın bulunması gerekiyor. Limited şirket, anonim şirket ya da diğer ticari şirketlerin yanı sıra şahıs firması sahipleri de bankaların çek hizmetlerinden yararlanabilirler. Birçok kişi şahıs firmalarının çek kullanabileceği konusunda yeterli bilgiye sahip değil. Eğer vergi levhanız varsa şahıs firması sahibi olsanız da çek başvurusunda bulunabilirsiniz.
Çek Başvurusu İçin Gerekli Evraklar
Çek başvurusu için gerekli evraklar denince akla ilk olarak bir önceki başlıkta da değinildiği üzere vergi levhası gelir. Vergi levhası şahıs firmaları gibi ticari şirketler için de gerekli evraklardandır. Vergi dairesine başvuru yaptığınızda tüm işlemlerinizin tamamlanmasının akabinde vergi levhanız tescil edilecektir. Bu tescil sonrasında dilerseniz internet ortamından da vergi levhanızın bir kopyasını indirebilirsiniz.
Bankalar çek başvurusu için gerekli evraklar arasında imza beyannamesi ya da imza sirkülerini de zorunlu tutarlar. Eğer şahıs firması sahibiyseniz noter tasdikli imza beyannamesi ve diğer gerekli evraklarla birlikte çek başvurusu yapabilirsiniz. Şirketlerde ise imza beyannamesi yerine yine noterden temin edilecek imza sirküleri kullanılmaktadır. Birden fazla ortak varsa tüm ortakların resmi imzaları imza sirkülerinde yer alır.
Ayrıca şirketin hangi ortaklarca ne şekilde yönetileceği, müşterek yetki tanımlanıp tanımlanmadığı da imza sirkülerinde yer alır. Eğer müşterek yetki söz konusu ise şirket ortaklarının resmi işlemlerde birlikte imza atması gerekir. Münferit yetkili tanımlamalarda ise her bir ortak ayrı ayrı şirket işlemlerini yürütme yetkisine sahip olacaktır.
Ticari şirketlerde çek için gerekenlerden bir diğeri ticaret sicil gazetesidir. Ticaret sicil gazetesinde şirketin çek kullanımıyla alakalı bir sınırlama söz konusu ise bu durumda çek başvurusu yapamazsınız. Diğer evrakları temin edip başvuru yapsanız dahi banka tarafından size çek limiti açılmayacaktır.
Çek başvurusu için gereken şartlar de en az evraklar kadar önem arz etmekte. Özellikle son yıllarda çek başvurusu yapanlardan findeks kaydı istenmekte. Eğer şahsınızın ya da ticari şirket ortağı/yetkilisiyseniz şirketinizin findeks üyeliği bulunmuyorsa üyelik oluşturmanız gerekir. Üyelik işlemlerini kendiniz yapabileceğiniz gibi bankadaki müşteri temsilciniz tarafından da yapılabilir. Eğer findeks paketi satın almayacaksanız yalnızca üyelik oluşturmak için bir ücret ödemenize gerek olmayacaktır.
Çek başvurusu için gerekli evraklar temelde yukarıda saydığımız evraklar olsa da bazı bankalar diğer bankalardan farklı belgeler de talep edebilirler. Bu belgelerden biri oda kayıt belgesi olarak karşımıza çıkıyor. Eğer şahıs işletmesiyseniz bağlı olduğunuz odadan alacağınız oda kayıt belgesi ya da faaliyet belgesiyle çek başvurunuzu yapabilirsiniz.
Çek başvurusu için gerekli evraklardan biri de adli sicil kaydıdır. Ne var ki adli sicil kaydı her banka tarafından istenmeyebilir. Adli sicil kaydı şahıs firmaları için şirket sahibi, ticari şirketler ise ortak ve yetkililer adına çıkarılmalıdır. Adli sicil kaydı adliyeden alınabileceği gibi e-devletten de temin edilebilir. Bankaya ibraz edilecek adli sicil kayıt suretinde mutlaka barkod bulunmalıdır. Banka yetkilisi, adli sicil kaydı doğrulama ekranından belgenin geçerliliğini sorgulayacaktır. Adli sicil kaydının istenme sebebi son dönemde artan çek dolandırıcılık ve kötüye kullanma vakalarıdır. Eğer adli sicilinizde çek yasağı ile alakalı bir ibare bulunuyorsa bu durumda çek alamayabilirsiniz.
Bankadan Nasıl Çek Alınır?
Çek başvurusu için gerekli evraklardan sonra bir de bankadan nasıl çek alınır? sorusuna değinelim. Bankadan çek alabilmek için firmanızın belirli bir geçmişe sahip olması gerekir. Bankalar, özellikle yeni kurulan firmalara çek limiti tahsis etme konusunda biraz geri planda kalmakta. Firmaların belirli bir süre faaliyet göstermesi ve ödeme performansına sahip olması, bankalar açısından önemlidir. Bankadan çek alabilmek için çek yasağınızın bulunmaması, son dönemde ödenmemiş ya da yazıldıktan sonra ödenmiş çekinizin bulunmaması gerekir.
Banka, çek başvurusu yapan firma ile alakalı genel bir değerlendirme yapar ve söz konusu müşterisine çek verip vermeme konusunda kesin bir karara varır. Ticari işlemlerinizi yürüttüğünüz, diğer bankalara göre daha çok mevduat tuttuğunuz bankalar, çek tahsisi için diğer bankalara nazaran daha istekli olacaklardır. Ayrıca firmanızın sermayesi, mali verilerinin tutarlılığı ve faaliyet hacminiz de bu hususta önemli bir değere sahiptir. Kısacası firmanızın mali gücü ne kadar iyiyse bankadan herhangi bir teminat vermeden çek almanız o kadar kolay olur.
Bankalar, yeni firmalardan, daha önce hiç çek kullanmamış veya çeşitli sebeplerle riskli gördükleri şirketlerden çek için teminat talep edebilirler. Bu teminat nakit rehini, gayrimenkul ipoteği, müşteri çeki ya da bir başka teminat şeklinde olabilir. Bu durum tamamen bankanın firmanıza sunacağı kredi teklifinin kapsamına bağlıdır. Örneğin; bir müşterisine çek vermek için hiçbir teminat istemeyen banka, bir başka müşterisine çek limiti tahsis edebilmek adına gayrimenkul ipoteği isteyebilir.
Çek karnesi limiti tanımlanırken yasal olarak belirlenen çek yaprak bedeline göre tahsis gerçekleştirilir. 2021 yılı çek yaprak bedeli 2.670 TL olarak belirlenmiştir. Bankanın size 20 yaprak çek karnesi limiti açması demek, 26.700 TL limit açılması anlamı taşır. Firmanızın büyüklüğüne göre daha yüksek tutarlı limitler açılması muhtemeldir. Çek karnesi limiti tekli ya da çoklu olmak suretiyle de açılabilir. Tekli limit, kullanıldıkça biten bir özelliğe sahiptir. Diyelim ki banka tarafından 100 yaprak tekli çek karnesi limiti açıldı. İlk olarak bankadan 20 yaprak çek karnesi aldınız.
Daha sonra ise kalan limitiniz oranında çek karnesi aldığınızda toplamda 100 yaprağı aldığınız noktada limitiniz sona erecektir. Ne var ki bankalar daha çok çoklu limit açma eğilimindedirler. Yani 100 yaprak çek karnesi limiti açıldığında elinizdeki çekler ödendikçe limitinizde tekrar boşluk oluşur. Dolayısıyla çek sirkülasyonunuza göre çek ödemelerinizi yaptıkça yeni çek karnesi talebinde bulunabilirsiniz.
Bankadan nasıl çek alınır? sorusunu bir de başvuru adım süreci açısından ele alalım. Başvuru yapmak için bankaya vergi levhanızı, imza sirküleri ya da imza beyannamenizi, oda kayıt belgenizi ve mali verilerinizi iletmeniz gerekir. Bu belgeleri fiziki olarak banka yetkilisine iletebileceğiniz gibi mail üzerinden de iletmeniz mümkündür. Eğer yeni kurulan bir firma değilseniz banka tarafından son 3 yıla ait mali verileriniz istenecektir. Mali veri, muhasebe birimi tarafından oluşturulan detay mizan ve vergi beyannamesi evraklarını içermektedir. Mali veri, firmanızın genel mali gücünü ölçmek adına kullanılmaktadır. Bu inceleme, tarafınıza tahsis edilecek çek karnesi limitinin belirlenmesi açısından son derece önemlidir.
Bankadan nasıl çek alınır? sorusunun bir sonraki adımı ise limit tahsisidir. Banka, size uygun bir limit tahsis ettikten sonra limit tutar ve şartlarını tarafınıza bildirir. Uygun görmeniz halinde genel kredi sözleşmesi imzalayarak başvuru işlemlerini başlatabilirsiniz. Daha sonra çek başvurusu için istenen evraklar için de imza alınır ve başvuru süreci tamamlanmış olur. Çek karnesi banka tarafından ortalama 1 hafta ile 10 gün arasında hazır hale getirilir. Çek karneniz şubeye ulaştığında SMS ya da arama ile bilgilendirirsiniz. Çek teslim evraklarını da imzaladıktan sonra çek karnenizi bankanızdan teslim alabilirsiniz.